Notisia

Opinion di Unkobon tokante minimo soshal

E minister i konseho insular a interkambiá riba diferente tema, pero partikularmente kombatimentu di pobresa:

Ya ta bai hasi 12 aña ku gobiernu Hulandes ta nenga di introdusí un minimo soshal pa habitante di islanan BES. A bira tempu pa siudadanonan di e munisispio aki tambe risibí garantia pa un eksistensha digno.

Den luna di oktober último durante tratamentu di presupuesto pa relashonnan di reino por fin a resplandesé speranza. Sekretario di estado, señora van Huffelen, a primintí ku na aña 2024 lo introdusí un minimo soshal real pa islanan BES. Un ke otro komo reakshon riba preguntanan di señora Sylvana Simons (BIJ1). No un punto di referensha abou sino un sierto montante ku kual gobiernu ta kumpli ku su konstitushon i tratado di protekshon pa un bida digno di tur su siudadanonan. 

Na Hulanda esaki mashá tempu ta reglá.  Esaki no ta e kaso ainda pa siudadanonan di islanan BES ku ya pa 12 aña ta munisipio di Hulanda. Gobiernonan di turno bou di direkshon di señor Rutte a nenga redondamente pa introdusí un minimo soshal real pa e hendenan aki. Pa mayoria di e habitantenan esaki a resultá inkreïbel prenoso. Nan ta biba den un pobresa ekstremo komo ku e nivel di ònderstant i AOW (penshun di behes) no ta yega pa kubri e gastunan haltu di kosto di bida riba islanan BES. Apesar ku kosto di bida ta te asta mas haltu ku na Hulanda, ònderstant i AOW na islanan BES ta konsiderabelmente mas abou ku na Hulanda.

Pa klaridat: islanan BES ta habitá pa mas o menos 27 mil habitante. Mas o menos 700 persona ta risibí ònderstant i mas o menos 4500 persona ta risibí AOW. Ku otro palabra ta trata aki di un man yen di hende kompará ku e  mas ku 17 miyon hendenan na Hulanda.

Segun kálkulo di gobiernu, gastu minimal di kosto di bida pa un pareha riba islanan BES ta alrededor di 2000 dollar pa luna. E montante di ònderstant pa un pareha en realidat no ta ni 1000 dollar. E buraku entre e montante minimo nesesario i loke e personanan en kestion ta risibí, ta grandi. Konsekuentemente pobresa riba islanan BES a oumentá durante e último 12 añanan. Den nos munisipio no ta nada nobo ku 40% di e poblashon:  no tin plaka pa nutrishon saludabel,  tin problema ku salú, tin debe ku no por wòrdu pagá bèk, tin kas ku diferente defekto i yunan ku ta bai skol sin desayuno.

Miembronan di eerste i tweede kamer, mandatarionan i tambe e tòp amtenarnan  ku anualmente ta gusta bin hasi nan bishita di trabou akinan, ta keda risibí kordialmente pa habitantenan di islanan BES.

Kada aña di nobo ta atendé e problema di pobresa ekstremo riba e islanan i kada aña di nobo e habitantenan ta haña e mesun promesa. Pero resultado konkreto ta ked’afó. Gobierno di Islanan BES mes no ta outorisá pa bin ku un impuesto pa di e forma ei regulá e entrada abou di esnan menos prudente. Ku otro palabra, nan ta kompletamente dependiente di e politikonan nengadó na Den Haag.

Ya pa años e situashon desastroso aki ta konosí serka e mandatarionan hulandes. Dies aña pasá e promé rapòrt tokante pobresa a keda publiká. Na 2015 komishon Spies a denunsiá e enfoke defisiente di gobierno Hulandes. Un aña despues komishon pa derechinan humanitario a konkluí ku Hulanda ta violá derechinan di su siudadanonan den Hulanda Karibense. Den mesun aña Tweede Kamer a aprobá un moshon pa introdusí un minimo soshal pa islanan BES. Tantu e ombudsman ku e ombudsman pa mucha a desaprobá e enfoke di gobiernu pa loke ta trata e minimo soshal. Gobiernu ta bin ku sofisma pa enfoká pobresa stap pa stap. Basta ku soketada ombudsman a bisa aña pasá. Aparentemente e partidonan den koalishon no ta realisá ku nan strategia di stap pa stap ta kondená miles di siudadano na un pobresa duradero.Ta difisil hustifiká e abuso prolongá aki tumando na kuenta ku e minimo pa islanan BES lo bai kosta estado Hulandes mas o menos 14 mion euro pa aña ku ta menos ku 0.004 porshento di e presupuesto total di Reino.

Ta pesei e alivio tabata grandi despues di e promesa di sekretario di estado señora van Huffelen pa na 2024 bin ku un minimo soshal real. Un maneho di nengamentu lo bai yega na un final despues di 12 aña. Biba!! Pero kiko a pasa. Minister Schouten pa asuntonan di pobresa a dirihí resientemente un karta na Tweede Kamer den kual e ta mantené e punto di referensha abou di minimo soshal te ku 2025.  Enfin, atrobe inklaridat i bruashon. E mandatario ku kier alivia siudadanonan di Boneiru, Saba i St.Eustatius for di nan pobresa por lanta para por fabor?

E maneho di e último dies aña ta moralmente rechasabel i ta bai kontra e tratado pa prinsipionan di igualdat i derechinan humanitario stipuldá den konstitushon. Un rato asina nos a kere ku por fin ta bai traha riba  un solushon struktural. Atrobe  a resultá ku ta un puro formalidat. Obligá legalidat pa medio di un veredikto di hues lo no mester ta nesesario.

Deel dit artikel
Rocargo
Rocargo
Rocargo
Rocargo